Sytuację finansową (financial situation) czy kondycję finansową (financial condition) najprościej jest zbadać za pomocą odpowiednich wskaźników finansowych. Wskaźniki finansowe po angielsku to financial ratios.
Wskaźniki finansowe oblicza się na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych (financial statements). Umożliwiają one wgląd (insight) w to, co dzieje się w przedsiębiorstwie, i pokazują to co nie zawsze jest widoczne po przejrzeniu samego sprawozdania finansowego.
Wskaźniki wyrażają relację (relation) dwóch kategorii finansowych (two financial categories), a obliczane są poprzez podzielenie (dividing) jednej wielkości (one number) przez drugą (by another). Umożliwiają zbadanie relacji między poszczególnymi pozycjami (line items) w sprawozdaniu finansowym.
Porównywaniem poszczególnych pozycji i wyliczaniem zależności między nimi (a więc obliczaniem i interpretowaniem wskaźników) zajmuje się analiza wskaźnikowa (ratio analysis).
Rodzaje wskaźników finansowych
Istnieje 5 głównych grup wskaźników, a w ramach każdej z nich można wyróżnić po kilkanaście wskaźników. Pięć głównych grup wskaźników to:
- wskaźniki płynności – liquidity ratios – informują o zdolności jednostki do terminowego regulowania zobowiązań
- wskaźniki rentowności – profitability ratios – wyrażają zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysku
- wskaźniki obrotowości – activity ratios/ turnover ratios – obrazują szybkość krążenia zasobów majątkowych i stopień ich wykorzystania
- wskaźniki zadłużenia – debt ratios/ financial leverage ratios – umożliwiają ocenę poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa
- wskaźniki rynku kapitałowego – stock market ratios/ market value ratios – inaczej wskaźniki wartości rynkowej – służą do oceny opłacalności inwestycji w akcje.
Przykładowe wskaźniki płynności
Wskaźnik płynności bieżącej (trzeci stopień płynności) to current ratio. Zwany jest też wskaźnikiem kapitału pracującego (net working capital ratio). Wskaźnik ten porównuje aktywa bieżące (current assets) do zobowiązań bieżących (current liabilities).
Pamiętaj, że sam kapitał pracujący (kapitał obrotowy netto) (net working capital, NWC, working capital) obliczamy jako różnicę między aktywami bieżącymi a pasywami bieżącymi. Jednak jeśli do ‘net working capital’ dodasz słowo ‘ratio’ zupełnie zmieni się formuła i sens.
Wskaźnik płynności szybkiej (drugi stopień płynności) to quick ratio albo acid test ratio. Jest on uzupełnieniem wskaźnika płynności bieżącej. Różni się od niego tym, że od aktywów obrotowych odejmuje się zapasy (inventories) i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe (short term prepayments).
Wskaźnik środków pieniężnych (pierwszy stopień płynności) – inaczej zwany wskaźnikiem płynności gotówkowej – to cash ratio. Stanowi on relację środków pieniężnych (cash) i ich ekwiwalentów (cash equivalents) do zobowiązań bieżących.
Przykładowe wskaźniki rentowności
Wskaźnik rentowności sprzedaży – Return On Sales (ROS) znany również jako wskaźnik marży zysku (operating profit margin/ operating margin). Jest to stosunek zysku netto (net profit) do przychodów netto ze sprzedaży (net sales). Dotyczy on standardowej działalności operacyjnej (standard operations) i nie uwzględniaj jednorazowych transakcji (one off transactions) związanych z pozostałą działalnością operacyjną.
Wskaźnik rentowności aktywów – Return On assets (ROA) – określa stopę zwrotu, jaką przynoszą jednostce całkowite aktywa (total assets). Liczony jest jako zysk podzielony przez aktywa ogółem. Wskaźnik ten mierzy kwotę zysku firmy przypadającego na jednostkę pieniężną jej aktywów.
Wskaźnik rentowności kapitałów własnych – Return On Equity (ROE) – obliczany jako stosunek zysku netto (net profit/net income) do kapitału własnego (sharesholder equity). Wskaźnik ten pokazuje, ile zarobiła spółka w relacji do całkowitej wielkości kapitałów własnych.
Przykładowe wskaźniki obrotowości
Wskaźnik obrotowości zapasów to inventory turnover ratio albo stock turnover ratio. Mierzy, ile razy w danym okresie zapasy zostały sprzedane czy zamienione na inne składniki aktywów.
Wskaźnik obrotowości/rotacji należności to receivable turnover ratio, debtors turnover ratio albo accounts receivable turnover ratio. Wskaźnik ten określa, jak szybko jednostka odzyskuje należne płatności od swoich klientów w okresie rozliczeniowym (settlement period).
Wskaźnik obrotowości środków trwałych to fixed asset turnover ratio. Porównuje on przychody ze sprzedaży (sales) ze środkami trwałymi (fixed assets), w ten sposób określając, jak skutecznie firma wykorzystuje swoje środki trwałe do generowania przychodów.
Przykładowe wskaźniki zadłużenia
Wskaźnik ogólnego zadłużenia – debt ratio – obrazuje strukturę finansowania majątku, ujawniając w jakim stopniu do finansowania aktywów jednostka korzysta z długu (debt). Oblicza się go przez podzielenie całkowitych zobowiązań (total debt) przez całkowite aktywa (total assets).
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego – debt-to-equity ratio – określa stosunek całkowitego zadłużenia (total amount of debt) do kapitałów własnych (total amount of equity).
Przykładowe wskaźniki rynku kapitałowego
Zysk netto na akcję – earnings per share (ratio) – zwany też od angielskiej nazwy wskaźnikiem EPS – oblicza się jako stosunek zysku netto do ilości wyemitowanych akcji zwykłych (common shares). Wskaźnik ten pokazuje skalę wypracowanych korzyści przypadających na każdą akcję.
Dywidenda na jedną akcję – dividend per share ratio – zwany też wskaźnikiem DPS – pokazuje kwotę z wypracowanego przez spółkę zysku przeznaczonego na wypłaty dla właścicieli przypadającą na każdą akcję.
Stopa wypłat dywidendy – dividend payout (D/P)/ dividend payout ratio (DPR) – porównuje dywidendy wypłacone akcjonariuszom do zysków przedsiębiorstwa. Wskaźnik ten oblicza się dzieląc całkowitą wartość dywidend przez całkowity zysk za ten sam okres albo jako iloraz dywidendy na jedną akcję (DPS) i zysku netto na jedną akcję (EPS). Im wskaźnik mniejszy, tym większa część zysku zatrzymywana jest w przedsiębiorstwie.
A już w kolejnym poście TUTAJ znajdziesz ćwiczenia online z tematu wskaźników po angielsku.